فضای متروها یا همان به اصطلاح قطار شهری نیازمند آن است که خسته کننده و دلگیر نباشند.امروزه بسیاری از ایستگاه های مترو و یا قطار های زیرزمینی می بایست برای جلب مشتری، از طرح های مناسب و جذابی بر خوردار باشند. این امر شاید خود باعث شود که ساخت فضاهای این مکان ها بسیار هزینه بر باشد ، اما از آن جایی که می توان معنایی جز حمل ونقل را برای آن ها قائل شد، بنابراین جایگاه هایی ساخته می شود که می توان از زیبایی و ابهت آن لذت برد.
ولی آیا به راستی شما دوست دارید زمان انتظار خود را در راهروی تنگ و تاریک و نموری که تنها چند عکس تبلیغاتی دیوار های آن را پوشش داده است بگذرانید. بیشتر فضاهای متروها در ایران چهره ای نامرتب و کثیف دارند و عاری از هر گونه هنر و ذوق می باشند اما شهرهای جهانی بسیاری هستند که از هنر و معماری بسیار مناسبی در مترو ها خود بهره برده اند.
حمل و نقل در صنعت گردشگری همواره یکی از معیارهای توسعه در این حوزه محسوب می‌شود. در طول تاریخ سفر، هرچه سیستم ترابری پیشرفت نموده و به سهولت رفت و آمد مسافران کمک کرده، صنعت گردشگری یک گام به جلو برداشته است.
قطارهای زیرزمینی هم از مهم ترین وسایل ترابری شهری محسوب می شود که نقش موثری در کم کردن ترافیک شهرهای بزرگ دارد. گرچه متروها معمولا از وسایل نقلیه اصلی مورد استفاده گردشگران نیست ، اما برخی از ایستگاه های مترو با آنچنان خلاقیت و هنری ساخته شده که توانسته است در فهرست جاذبه های گردشگری شهری قرار گیرد. در این پست نگاهی داریم به زیباترین ایستگاه های مترو که در جهان شناخته شده است.
ایستگاه موزه هنر و صنایع دستی ـ پاریس، فرانسه
ایستگاه تولدو ـ ناپل، ایتالیا
شهر ناپل دارای خطوط متروی پرجاذبه است. 13 ایستگاه از ایستگاه های این شهر به ایستگاه های هنری معروف هستند. در هریک از این ایستگاه ها نمونه هایی از هنر معاصر این کشور به نمایش درآمده است تا هر مسافری را طی مسافرت درونشهری خود سرگرم کند. زیباترین این ایستگاه ها در شهر ناپل ایستگاه تولدو است. ورودی این ایستگاه بسیار زیبا و هنرمندانه توسط اسکار توسکوئتس بلانکا تزئین شده است و نظر هر مسافری را در بدو ورود به خود جلب می کند. این ایستگاه در خط یک متروی ناپل قرار گرفته و سال 2012 (1391) بازگشایی شده است. موضوع اصلی طراحی داخلی ایستگاه تولدو، آب و روشنایی است. گردشگران می توانند با شرکت در تور هنر مترو از این ایستگاه و سایر ایستگاه های هنری شهر ناپل دیدن کنند.
ایستگاه رادهوست ـ استکهلم، سوئد
شهر استکهلم دارای 90 ایستگاه متروی تزئین شده و با معماری داخلی بی نظیر است که هریک دارای زیبایی های بصری با هویت هنری ویژه هستند. استکهلم از این نظر با شهرهایی چون مسکو و پاریس رقابت می کند. ایستگاه رادهوست هم یکی از زیباترین این ایستگاه هاست. این ایستگاه که سال 1975 (1354) ساخته شده است، شبیه یک غار بزرگ قرمزرنگ است. رادهوست در زبان سوئدی به معنای خانه عدالت است و علت این نامگذاری نیز قرار گرفتن این ایستگاه در پایین دادگاه استکلهم است. همچون سایر ایستگاه های شهر استکهلم، رادهوست نیز از معماری ارگانیک برخوردار است. تمام طراحی های داخلی و تزئینات این ایستگاه روی سنگ بستر اصلی صورت گرفته است. این معماری هوشمندانه سبب شده مسافران با حضور در رادهوست احساس کنند در یک غار هستند.
ایستگاه کومسومولز‌کایا (Komsomolskaya)، روسیه
کییفسکایا ـ مسکو، روسیه
یکی دیگر از ایستگاه های زیبا در شهر مسکو ایستگاه کییفسکایاست که سال 1953 (1332) ساخته شده است. در ساخت این ایستگاه یک تیم هفت نفره متشکل از معماران هنری، معماران ایستگاه و مهندسان سخت افزار شرکت داشته اند. ستون های ایستگاه کییفسکایا به شیوه ای هنرمندانه با استفاده از سنگ مرمر، کاشی و سرامیک و براساس الگوهای اکراینی ساخته شده اند. سراسر سقف ایستگاه گچبری شده و به وسیله نقاشی های دیواری از هنرمند اکراینی جی.اپریشکو تزئین شده است. دیواره های مسیر ایستگاه نیز با سنگ های مرمر سفید و خاکستری تزئین شده اند و کفپوش زمین نیز از سنگ گرانیت خاکستری انتخاب شده است. یکی از ویژگی های ایستگاه کییفسکایا، نقاشی های دیواری موجود در انتهای سالن مرکزی است که با موضوع اتحاد و صلح بین اکراین و روسیه کشیده شده اند و نظر هر مسافری را به خود جذب می کنند
ناپلی ایتالیا ؛ ایستگاه «ماتردی»
استکهلم سوئد ؛ ایستگاه «استادیون»
اثری هنری- تاریخی از یونان باستان که در ورودی ایستگاه آکروپولیس قرار دارد و در سال 2000 افتتاح شده است.
ایستگاه تورنتو
ایستگاه برلین
معمار و متخصص ساخت بناهای زیبا ، آلفرد گرندار سوئدی بیش از 70 ایستگاه مترو و آسانسور زیرزمینی را در برلین طراحی کرده است. سبک کارهای اوسبک های تزیینی تا مدرنیست سالهای 1920 تا 1930 است.
ایستگاه کیروفسکی زاوود (Kirovsky Zavod)، و ایستگاه مرکزی سن پطرزبورگ، روسیه
ایستگاه زولوتی وروتا(Zoloti Vorota)، کیف، اوکراین
ایستگاه مرکزی پارک، کوهیونگ (Kaohsuing)، تایوان
ایستگاه مترو نیویورک در آمریکا
لزوم استفاده از معماری آثار تاریخی تبریز در طراحی ایستگاههای مترو تبریز
همانطور که ملاحظه فرمودید در کل دنیا در کنار احداث ایستگاههای مترو مدرن و با معماری روز در مناطق نوساز شهر ایستگاههایی نیز با معماری سنتی و الهام گرفته از بافت تاریخی ایستگاه مورد نظر احداث میکنند تا از هویت تاریخی خود دور نشوند
با نگاهی به خط یک مترو تبریز متوجه عبور مترو تبریز از کنار اماکن تاریخی پر آوازه این شهر از قبیل میدان منصور(ابتدای جاده ابریشم) و مسجد کبود و میدان ساعت و سه راه امین(بازار تاریخی تبریز) و میدان قونقا (محل احداث اولین تراموا ایران در گذشته) و... میباشیم
لذا جهت ارزش دهی به این اماکن تاریخی و نمایش هویت تاریخی تبریز در ایستگاههای مترو لزوم الهام گیری معماری ایستگاههای بافت تاریخی شهر از اماکن تاریخی منطقه الزامی به نظر میرسد
با توجه به مد نظر قرار دادن مقوله فرهنگی در کنار پروژه های عمرانی تبریز توسط شهردار محترم تبریز و اعضای شورای شهر لذا الهام گیری معماری ایستگاههای مرکزی شهر از اماکن تاریخی شهر انتظار بنده و تمامی فرهنگ دوستان تبریز از مجموعه شهرداری میباشد
در زیر طرح های پیشنهادی در ایستگاههای مختلف را شرح میدهم
1-ایستگاه امین و لزوم الهام گیری این ایستگاه از معماری سرای مظفریه بازار تاریخی تبریز
با توجه به قرار گیری این ایستگاه در بافت تاریخی شهر و نزدیکی به بازار تاریخی تبریز و با توجه به ابعاد این ایستگاه میتوان سرای مظفریه را در این ایستگاه پیاده نمود و با اجرای طاقهای بلند در سقف این ایستگاه و طاقچه های دیواری زیبا معماری این ایستگاه را به مانند سرای مظفریه اجرا کرد
در اصفهان نیز در بافت تاریخی از این نوع معماری استفاده شده است
2-ایستگاه میدان ایپک(منصور) و لزوم الهام گیری از مسجد کبود و جاده ابریشم
با توجه به قرار گیری ایستگاه میدان منصور در ابتدای جاده ابریشم و در مجاورت مسجد کبود میتوان از معماری این اثر در احداث ان بهره جست و رنگ ایستگاه را به آبی فیروزه ای در اورده و از عناصر حجمی سمبلیک جاده ابریشم در داخل این ایستگاه استفاده کرد
3-ایستگاه قونقا و لزوم بهره گیری از معماری قونقا و استفاده از آثار حجمی قونقا که زمانی به عنوان اولین تراموای شهری ایران در تبریز مورد استفاده قرار میگرفت
بقیه متن و تصاویر در ادامه مطلب