اُپرا آميزه‌ای از موسيقی و نمايش است تا حقيقت به تصوير كشيده شود. از اين رو برای خلق آثار اپرايی بايد در دو بخش موسيقی و نمايش عالم بود تا پديده‌ای درخور تحسين ايجاد كرد. بزرگان هنر در برتری هر يک از اين دو مؤلفه بر ديگری اختلاف نظر دارند؛ به عنوان مثال ريشارد واگنر موسيقی را در خدمت هدف والای نمايش می‌داند. با اين حال موسيقی دارای اعجازی است كه با آن، داستانی هرچند ساده به تجربهٔ احساسی عميق و دل‌انگيز بدل می‌شود. همچنين داستانها و نمايشنامه‌های موفق نيز با درآميختن با موسيقی، بقا و عمق بيشتری می‌يابند.
اپرا مجموعه‌ای است از هنرهای مختلف: موسيقی، ادبيات، فن بازيگری، طراحی صحنه، دكور و كارگردانی. اپرا از ارزنده‌ترين پديده‌های جهان موسيقی است. طی چندين قرن اپرا با تحولات فراوان همه گونه رويدادها و سبكهای موسيقی را تجربه كرد و به تكامل رسيد
اُپِرا هنری است که بر روی یک سکو یا سن نمایشی که هماهنگ و سازگار با موسیقی ساخته شده انجام می‌گيرد. نمایش اجرایی در اپرا عناصر ویژهٔ تئاتر مانند زمینه‌پردازی و محیط نمایشی، جامه‌ها، چهره‌پردازی و بازیگری را در خود دارد. ولی در اپرا واژه‌هایی که بازگو می‌شود یعنی اپرانامه (libretto) سخن‌پردازی گفتاری نبوده بلکه به گونهٔ آوازی و سرودی است. خوانندگان اپرا را یک گروه از همنوایان همراهی می‌کنند. همنوایان می‌توانند یک گروه کوچک سازی باشند یا یک سازگان سمفونیک کامل.
لیلی و مجنون (به ترکی آذربایجانی: Leyli və Məcnun) اولین اپرای آذربایجان، قفقاز و شرق است که در سال ۱۹۰۸ توسط اوزیر حاجی‌بیف نوشته شده‌است. این اپرا در ۴ پرده و ۶ صحنه نوشته‌شده‌است که اولین اجرای آن در ۱۲ ژانویه ۱۹۰۸ در تئاتر تقی‌یف در باکو به روی صحنه رفت. این اپرا اولین اپرای دنیای اسلام لقب گرفته‌است.
اوزیر حاجی‌بیف و برادرش جیحون اشعار این اپرا را بر پایهٔ داستان لیلی و مجنون که توسط محمد فضولی شاعر آذربایجانی به نظم کشیده‌شده، نوشته‌اند. اکثر قسمت‌های شعر بدون تغییر در اپرا استفاده شده‌اند.
موسیقی این اپرا بر پایه مقام‌های ماهور هندی، سه‌گاه، چهارگاه، کرد شهناز، بیات شیراز، شوشتر، بیات کرد، شب هجران و قطار نوشته‌شده‌است.
در اولین اجرای این اپرا حسین‌قلی سارابسکی نقش مجنون، عبدالرحیم فرجف نقش لیلی را ایفا کردند. حسین آرابلینسکی کارگردانی اپرا و عبدل آهوردیف رهبری اپرا را بر عهده داشتند و خود حاجی‌بیف در آن شب نوازنده ویولن بود.
حسین‌قلی سارابسکی در نقش مجنون
احمد آقدامسکی در نقش لیلی
اجرای اپرا در سال ۱۹۰۸
این اپرا از زمان نخستین نمایش تاکنون، بیش از ۲۰۰۰۰ بار در تئاتر اپرا و باله دولتی آذربایجان و همچنین در کشورهای دیگری همچون روسیه، اوکراین، ایران، ترکیه، گرجستان، ازبکستان و ترکمنستان اجرا شده‌است.
هدف از اجرای اپرای مجنون طالب نور
برداشت ما از بحر روایت زیبای محمد فضولی و اوزیر حاجی بیگلی،یک قطره بود.قطره ای از نخستین اپرای آسیا که میخواست مستقل باشد.مجنون عرب بود و به زبان ترکی درد خود ترنم میکرد.نخستین اجرا با عنوان "مسلمان اوپه راسی"یعنی نخستین اپرای مسلمان عرضه شد.
قطره کم کم بزرگ شد و وما را به درک حالات عشق مجنون از کتاب دکتر جلال ستاری هدایت کرد.با مجنون های سراسر گیتی آشنا شدیم چون دانستیم که هر زمان و هر کشور مجنون های خاص خود را دارد .قطره در یک چشم به هم زدن دریا شد .دریای ما روایت دیگر داشت که از ما پنهان بود .
هنر شگفت اوزیر حاجی بیگلی،این روایت را در بافت موسیقی مردمی چنان تعبیر کرده است که تا اهل راز نباشی و دل و گوش بدان نسپری بر تو بیان نمیکند.آنچه در پیرامون مجنون می گذرد تداعی های اوست که گروه کر اجرا میکند
روایت ما سبک کار ما را دارد .د این سبک موسیقی حق و حقوق بیشتری دارد.مجنون ما به زمان خود و نیاز آن می اندیشد .انچه در دنیا فاجعه می آفریند ،کار یک دروغ بزرگ جهانیست که مجنون را به تمسخر وا میدارد .دلش با همنوعان میگرید و از عشق به نور و کین به ظلمت در فغان است .در تاریکی لیلی لیلی گویان در اوج دردمندی به سوی هر نور می شتابد.
نبوغ جدید "شهروند نمونه"تبریزی
در هر شهر تعداد زیادی از شهروندان با سلایق ،استعدادها و نیازهای متفاوت زندگی می کنند که هر کدام از زاویه متفاوتی به محیطی که در آن زندگی می کنند می نگرند ،
برای مشاهده عکس در ابعاد اصلی ، بر علامت ذره بین روی تصویر کلیک نمایید
هر چند سلایق و زوایای دید مختلف است اما محل زندگی همه یکسان است آنچه که ما را به هم متصل می کند همین شهر ی است که در آن زندگی می کنیم ، شهر ما با تمام زشتی ها و زیباییهایش شهر ماست و ما خود مسئول زیبایی ها و حتی زشتی های آن هستیم برای زیباترکردن شهرمان نباید همیشه چشممان به مسئولانی باشد که امروز هستند و فردا نیستند.
به گزارش تبریز مدرن به نقل از نصر ، شهر با شهروندانش زندگی می کند ،با آنها نفس می کشد ، با آنها رشد می کند و بلند آوازه می شود آیا تاکنون اندیشیده اید که ما برای شهرمان چگونه شهروندی هستیم و چگونه می توان شهروندی نمونه شد ؟
حسن شیخ نوه سی در 26 فروردین 1326 در تبریز متولد شده است . او سال پیش از سوی سازمان زیبا سازی شهرداری به عنوان شهروند نمونه انتخاب شده است و همین امر بهانه ای شد تا برای معرفی معیار های یک شهر وند نمونه پای صحبت های ایشان بنشینیم و با دلگرمی ها و فعالیت های چنین شهروندی آشنا شویم.
به راستی که انسان های سخت کوش و موفق زاییده شرایط سخت نخستین سالهای زندگی شان هستند و این موضوع در مورد آقای شیخ نوه سی هم حکم می کند .
وی در یک خانواده معمولی پرورش یافته اند پدرشان در کارخانه چرم ایران مشغول به کار بوده وبه علت مسئولیت پذیری و جدیت در کار بارها از سوی مهندس زیگموند - مهندس و مارشال هوایی آلمان - که دارای سمت بزرگی در کارخانه چرم ایران بوده ،تحسین شده بودند واین روحیه پدر میراث گرانبهایی برای پسر شمرده می شد.
حسن شیخ نوه سی - فرزند ارشد خانواده –تحصیلاتش را از دبستان دولتی آذر در محله اهراب شروع کرده و نام آن مدرسه را به یاد نام معلم کلاس دوم ابتدایی اش- خانم دیبائیان – که اولین کاشف حس مسئولیت پذیری ایشان است با افتخار به زبان می آورند.
معلمان انسانهای بسیار بزرگواری هستند که انسانیت را تنها با ساده ترین و شیواترین کلام آموزش نمی دهند بلکه با شراکت در غمها و شادی های شاگردانشان آن را در متن زندگی تمرین می کنند و ساده ترین شاهد ما بر این مدعا خاطره آقای شیخ نوه سی از معلم دوران ابتدایی اش –خانم دیباییان – است.
وی تعریف می کنند که روزی برای نوشتم مشق مداد ی نداشتند و خانواده قادر به تهیه آن نبوده اند ، در این زمان تنها چیزی که به ذهن ایشان می رسد نوشتن مشق با یک میخ روی کاغذ بوده تا معلم او را به بی مسئولیتی و تنبلی محکوم نکند اما بعد از نوشتن مطالب روی کاغذ برای واضح تر شدن حروف زغال چوب کبریت ها را روی حروف می کشند تا بلکه شکل کلمه ها آشکارتر شود اما روز بعد معلم اورا به کثیف کاری متهم کرده علت این امر را جستجو می شود و بعد از شنیدن جریان ، داغ میخ نوشته ها با اشک های یک معلم شستشو داده می شود .معلم آن دفتر مشق پر حکایت را به عنوان سرمایه با ارزش برای خود بر می دارد و در قبال آن یک مداد نصفه را به دانش آموزی هدیه می دهد که با وجود تمام نیازی که به آن نصفه مداد داشت آن را به عنوان یادگاری برای تمام عمر نگه داشت.
هر انسانی محصول تمام لحظه هایی است که آن را با پوست و استخوان زندگی می کند شاید آن روز که آقای شیخ نوه سی با میخ روی کاغذ حروف الفبا را می نوشت یا آن روز که تیوپ های رنگ حیف و میل شده و دور ریز دوست ثروتمندش را جمع می کرد و در گوشه خانه تک اتاقه شان با لذت تمام نقاشی می کرد نمی دانست که هر چند بعدها مجبور می شد با فروش نقاشی هایش قرار است خرج تحصیلش را خود تامین کند ، او حتی نمی دانست که دستانش هر چند برای تامین هزینه تحصیل به کمکش آمده اند اما بعدها برایش آینده روشنی را رقم خواهند زد.همین دستها بودند که سالها بعد شروع به طراحی و ساخت قطعاتی کردند که او را در کارخانه تراکتور سازان که تازه در آن استخدام شده بود سربلند نمودند.
شیخ نوه سی آنگونه که خود تعریف می کنند به علت علاقه زیادی که به کشور خود داشته و دارند دائما به فکر طراحی و ساخت قطعاتی بودند که ایران را از وابستگی در آن قطعه ها به کشورهای خارجی برهاند و همین امر باعث شد راه برای ایشان در کارخانه تراکتورسازی باز شود و ایشان به عنوان اولین طراح قالب های آهنگری در اولین کارخانه آهنگری در خاورمیانه که در قلب کارخانه تراکتورسازان احداث شده بود مشغول به کار شوند و بارها به عنوان نماینده ایران به دوره های آهنگری و طراحی قالب های آهنگری در کشورهای اروپایی اعزام شوند.
وی کسی است که تنها به کار و سود آن نمی اندیشد بلکه به عنوان یک انسان مسئول به ماهیت کار ،ابزار کار و نتیجه اجتماعی و اقتصادی آن می اندیشد برای وی اقتصاد کار در اولویت اول قرار دارد وی به عنوان طراح قالب های آهنگری و در حمایت از فرموده مقام معظم رهبری برای حفظ و پاس داشت کار و سرمایه ایرانی به استانداردسازی ی قالبها و جلوگیری از تولید ات پرهزینه اهمیت زیادی قائل است چرا که چنین تولیداتی توان رقابتی کالاهای ایرانی در مقابل کالاهای مشابه خارجی را کم می کند و با عث دلسردی مصرف کنندگان داخلی و در نتیجه تعطیلی کارخانه های داخلی و بیکار شدن افراد جامعه می شود.
شیخ نوه سی علاوه بر اقتصاد کار علاقه وافری به حفظ و مدرن سازی شغل های سنتی کشور دارد و در این راستا اقدام به ساخت ماکت ابزارهای حرفه های سنتی نموده اند و در صدد تکمیل مجموعه خویش هستند تا به عنوان اولین ماکت ابزار های شغل های قدیمی آن را برای عموم به نمایش بگذارد .علاوه بر این وی چند نمونه فعالیت دیگر را در کارنامه زندگی خود دارند که در رده اولین های کشور است من جمله ترجمه کتابی در خصوص طراحی آهنگری که مربوط به چند ماهی قبل از شروع به کار کارخانه آهنگری تراکتورسازان می باشد ، او این ترجمه را به همراه همسرشان انجام داده اند .لازم به ذکر است که همسر وی نیز از اولین ورودی های رشته ادبیات زبان انگلیسی در دانشگاه تبریز و دانشجوی الف آن دوران از بدو ورود به دانشگاه تا هنگام فارغ التحصیلی از آن بوده اند .
می گویند همیشه پشت مردان بزرگ زنان بزرگی ایستاده اند.این موضوع در مورد شیخ نوه سی هم صدق می کند به راستی که اگر همسر ی چون ایشان در کنار شیخ نوه سی قرار نمی گرفتد وی در سه فرزند موفق ، با تحصیلات عالی و مصداق بارز شهروندان نمونه خود تکثیر نمی شدند.آنها جزء شهروندان نمونه شهرمان تبریز شناخته شدند چراکه پدر را باور کردند ، به هدف های او در راستای ایجاد شهری زیبا با تصاویری آرام بخش برای شهروندان ایمان آوردند و وارد عمل شدند.آنها دوشادوش پدر بیل زدند و عرق ریختند تا در نبوغ دیگر پدر شریک شوند و پاتوق 1000 متری خلافکاران را در نزدیکی محل زندگی شان به فضای سبزی زیبا و ناامن برای هر نوع خلافی تبدیل کنند و فرصتی برای پدرفراهم کنند تا در این فضای باصفا تمام هنرهای خود از جمله نقاشی و ماکت هایی از حشرات و... را به نمایش گذاشته اند ، البته زیباترین دستاورد آنها در این فضای دنج و آرام سبزیجاتی است که در خلق آن با خاک و هوا سهیم بوده اند .
آنها با تلاش و هزینه خود بدون هیچ چشم داشتی به چنین اقدامی دست زدند تا پیام پر محتوای خود را به گوش همشهریانشان برسانند پیامی که می گوید "همشهری عزیز من وظیفه شهرداری جمع آوری زباله های شهر نیست بیایید قدم های کوچک را خودمان برداریم و مجال کارهای عمرانی بزرگ را برای شهرداری ها فراهم کنیم ". همین دیدگاهها ست که با عث می شود شیخ نوه سی ها به عنوان شهروندان نمونه انتخاب شوند آن هم نه فقط در تبریز چنین شهروندی با چنین دیدگاهی هر جای دنیا هم که باشد نمونه است همانطور که آقای شیخ نوه سی نیز نه تنها در تبریز بلکه در انگلستا ن نیز به عنوان شهروند نمونه انتخاب شده اند ، ایشان الگوی ارزنده ای برای شهرمان تبریز هستند امیدواریم بینشی که ایشان نسبت به وظایف و تعهدات شهروندان در قبال شهرشان دارند بیش از پیش در جامعه ما تکثیر شود و شهرهایمان روز به روز آباد تر و زیباتر گردد چرا که این خاک مقدس و پر برکت شایسته بهترین هاست.
................................
گزارش از شفیقه نیک جهان