با همت شهرداری ربع رشیدیه جان دوباره میگیرد و به پارک موزه ربع رشیدیه تبدیل میشود ![]()
استاندار آذربایجان شرقی:
تصدی مجموعه ربع رشیدی به شهرداری تبریز واگذار شد
شهردار تبریز خبر داد؛
اختصاص 50 میلیارد ریال برای احیای ربع رشیدی تبریز
شهردار تبریز از آمادگی شهرداری برای تخصیص 50 میلیارد تومان اعتبار سال 94 برای احیای مجموعه ربع رشیدی خبر داد و گفت: ظرف 3 سال آینده می‌توانیم اهداف هیئت امنا را در این ارتباط محقق کنیم.
دکترصادق نجفی امشب در جلسه بررسی مشکلات احیای مجتمع علمی و فرهنگی ربع رشیدی اظهار کرد: محدوده ربع رشیدی از 58 قطعه تشکیل یافته که در داخل این محدوده ساخت و سازهای غیرمجاز بسیاری انجام گرفته و حدود 30 میلیارد تومان اعتبار برای تملک اراضی مورد نیاز است .
وی افزود: احیای این مجموعه ظرف یک سال امکان‌پذیر نیست؛ بلکه سال‌ها زمان و میلیاردها تومان اعتبار مورد نیاز است، با این حال آماده هستیم برای سال آینده 50 میلیارد تومان اعتبار در نظر بگیریم و به تدریج و ظرف حدود 3 سال به اهدافی که مورد نظر هیئت امنا است نزدیک‌تر شویم .
نجفی خاطرنشان کرد: برای انجام این مهم لازم است تمام مدیریت پروژه بر اساس تعریف و سیاست‌هایی که وجود دارد در اختیار شهرداری قرار گیرد تا سیاست‌های هیئت امنا را اجرا کنیم و در تمام مدت اجرا به سرمایه‌گذاری بپردازیم و در این صورت هیچ‌گونه هبه‌ای امکان‌پذیر نخواهد بود .
شهردار تبریز گفت: در بخش‌هایی که مربوط به میراث فرهنگی و علوم پزشکی است، این نهادها می‌توانند وارد شوند و به انجام وظایف خود با مدیریت شهرداری و نظارت هیئت امنا بپردازند .
استاندار آذربایجان‌شرقی ضمن تاکید بر لزوم تشکیل مجدد هیئت امنا و ستاد پیگیری احیای مجموعه ربع‌رشیدی، تصدی این مجموعه ارزشمند تاریخی را به شهرداری تبریز واگذار کرد.
اسماعیل جبارزاده امشب در جلسه بررسی مشکلات احیای مجتمع علمی و فرهنگی ربع رشیدی اظهار کرد: حفظ و نگهداری اراضی مربوط به ربع رشیدی، تملک دیگر اراضی و مراقبت از وضعیت موجود را به شهرداری تبریز واگذار می‌کنیم تا به نمایندگی از استانداری و از محل امکانات ایجاد شده در استان مجموعه را حفظ کند.
وی ارائه طرح احیای مجموعه ربع رشیدی از سوی هیئت امنای مجموعه را ضروری دانست و یادآور شد: دستگاه‌های اجرایی استان مجری تمام برنامه‌های مصوب هیئت امنای ربع رشیدی خواهند بود.
استاندار آذربایجان شرقی تصریح کرد: به هیئت امنای مجموعه ربع رشیدی پیشنهاد کتبی خود را مبنی بر اضافه شدن شهردار تبریز به اعضای هیئت امنا ارائه خواهیم کرد تا این مقام در تصمیم‌گیری‌ها و تصمیم‌سازی‌های احیای این مجموعه دخیل باشد.
وی با بیان اینکه تا طی مراحل لازم از طرف دولت تولی‌گری فعلی مجموعه را به عهده شهرداری می‌گذاریم تا محدوده ربع‌رشیدی حفظ شود و مورد تعرض قرار نگیرد؛ افزود: شهرداری موظف است در بودجه 94 اعتبار این تولی‌گری را لحاظ کند.
جبارزاده کل مساحت مجموعه ربع رشیدی را 33 هکتار عنوان کرد و گفت: در طول 10 سال گذشته تعرض‌های زیادی به این محدوده شده است و به ویژه در حدود 5 هزار متر مربع از محدوده 13.5 هکتاری حریم تاریخی آن ساخت و سازهای بی‌رویه انجام گرفته است.
این مسئول حریم درجه 2 ربع رشیدی را 17.5 هکتار خواند و متذکر شد: به هر حال شهرداری باید تمام این حریم 33 هکتاری را آزادسازی و حفظ کند.
استاندار آذربایجان‌شرقی در ادامه یادآور شد: در دولت قبل با وجود اینکه ترکیب اعضای هیئت امنای ربع رشیدی ترکیبی بسیار قوی متشکل از سه وزیر، رئیس بنیاد ایران‌شناسی، رئیس فرهنگستان علوم، رئیس فرهنگستان هنر، استاندار آذربایجان‌شرقی و ... بود، در 8 سال گذشته پروژه احیای ربع رشیدی تعطیل شد.
جبارزاده افزود: اساسنامه پروژه احیای مجموعه ربع رشیدی مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی بود اما این موضوع هم در ادامه کار احیا کارساز نشد و دولت قبلی اراده کرد چنین مجموعه با عظمتی را به تعطیلی بکشاند.
وی خاطرنشان کرد: ربع رشیدی جزئی از تاریخ آذربایجان است و در قبال این بخش از تاریخ خود را مسئول و احیای ربع‌رشیدی را وظیفه خود می‌دانیم.
استاندار آذربایجان‌شرقی اضافه کرد: در گذشته پروژه احیای ربع‌رشیدی دارای ردیف بودجه ملی بوده و پس از یکی دو سال قطع شد و با وضعیت فعلی کشور احیای این ردیف بعید به نظر می‌رسد؛ با این اوصاف لازم است یک روش عملیاتی در استان تدوین کنیم و به پیگیری مجدانه مباحث اعتباری و سایر مسائل بپردازیم.
شهریارنیوز: رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آدربایجان‌شرقی از آزادسازی 7 هکتار از 13 هکتار محدوده مسکونی مجموعه تاریخی ربع رشیدی تبریز خبر داد.
به گزارش شهریار به نقل از فارس، فرزین حق‌پرس امشب در جلسه بررسی مشکلات احیای مجتمع علمی و فرهنگی ربع رشیدی اظهار کرد: مجموعه تاریخی ربع رشیدی مربوط به دوره ایلخانی و مدفون شده در زیر زمین است؛ عرصه وسیعی دارد و نمونه بارز معماری و شهرسازی اسلامی است بنابراین برخورد با قضیه راحت نیست و کارهای دقیقی می‌طلبد.
وی افزود: مشکلی که وجود دارد این است که از 13 هکتار محدوده مسکونی مجموعه 7 هکتار آزادسازی شده و مابقی به دلیل عقیم ماندن و نگرفتن ارزش افزوده‌ها از کمیسیون ماده 5 به تعویق افتاده است.
رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی گفت: متاسفانه در این ارتباط چندین پرونده به ارزش 8 میلیارد تومان مختومه اعلام شده و در حال حاضر شدیدا درمانده هستیم؛ به هرحال راه‌اندازی مجدد هیئت امنا و ارائه طریق می‌تواند راهگشا باشد.
تغییر نام دانشگاه علوم پزشکی تبریز به نام دانشگاه ربع رشیدی تبریز
در ادامه این جلسه رئیس دانشگاه علوم پزشکی تبریز از احداث برج ملی ربع رشیدی به عنوان پژوهشگاه ربع رشیدی خبر داد و گفت: این پروژه دارای ردیف بودجه عمرانی بوده و در حدود 17 درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
وی یادآور شد: مجموعه ربع رشیدی از نظر ساختاری موقوفه است و برای احیا در حدود 6 هکتار و قرارداد واگذاری آن در اختیار ماست که می‌توانیم به احیای آن پردازیم.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی تبریز افزود: اکثر مجموعه ربع رشیدی در دانشگاه علوم پزشکی بوده و ما آماده هستیم نام علوم پزشکی را به ربع رشیدی تغییر دهیم.
محمد‌حسین صومی در بخش دیگری از سخنان خود در خصوص طرح‌های توسعه‌ای دانشگاه علوم پزشکی تبریز تصریح کرد: ما بر آنیم تا پردیس دانشگاه علوم پزشکی تبریز را احداث کنیم که از ویژگی‌های مهم این پردیس تاسیس پژوهشگاه ملی ربع رشیدی دانشگاه به عنوان بزرگ‌ترین پژوهشگاه خاورمیانه خواهد بود که برای 300 پژوهشگر متخصص امکان جذب و همکاری را فراهم می‌کند.
به گزارش تبریز مدرن به نقل از شهریار مجموعه تاریخی ربع رشیدی نخستین دانشگاه جهان است که 400 سال پیش از دانشگاه آکسفورد ساخته شده و نشان از اهمیت علم آموزی در میان ایرانیان دارد.
مجموعه ارزشمند ربع رشیدی در سال 1354 و با شماره 943 به ثبت آثار ملی رسیده است.
این مجموعه عظیم شامل 24 کاروانسرای بزرگ، یک‌هزار و 500 مغازه، 30 هزار واحد مسکونی، باغ‌های با صفا، کتابخانه، مدرسه، مسجد، دارالایتام، حمام، مهمانسرا، بیمارستان، مدارس عالی و کارگاه‌های صنعتی بوده است که با درایت فضل‌الله همدانی برای تامین هزینه‌های این مراکز املاک فراوانی در نقاط مختلف اعم از ایران قدیم، بخش‌هایی از عراق، افغانستان، گرجستان، ولایت روم، آذربایجان و سوریه وقف این مرکز شد.
مجموعه ربع رشیدی در سال 718 هجری قمری در ادامه دسیسه‌های دربار ایلخانی و کشته شدن خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی، دانشمند بزرگ ایرانی، غارت و ویران شد.
خرابه‌های ربع رشیدی باقیمانده شهر علمی و دانشگاهی از زمان غازان‌خان است که توسط وزیر نامی ایران «خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی» در سال 700 هجری قمری در شمال شرق شهر تبریز در محله رشیدیه(عباسی) ساخته شد.
این دانشگاه شامل چهار دانشکده در چهار طرف بود. این شهر در دوران اوج حیات خود، مورد مراجعه مستقیم دانشمندان معروف جهان و از جمله پزشکان و محققین یونان، روم، مصر، چین و دیگر ممالک آن روز آسیا و اروپایی قرار می‌گرفت.
حفاری‌های صورت گرفته در منطقه، باستان‌شناسان را به نشانه‌های اصلی مرکز ربع رشیدی کشانده است، به طوری که گمانه‌زنی‌ها و سه فصل کاوش در این منطقه نشان می‌دهد که ربع رشیدی و نشانه‌هایش سه متر پایین‌تر از سطح کنونی، قرار دارد.
محله رشیدیه دارای سه بخش ربع‌رشیدی، ربظ و شهرستان بوده است، شهرستان شامل باغات و نهرهای شهر، ربظ محله مسکونی و بناهای عام‌المنفعه مثل مسجد، حمام، بازار و ربع‌رشیدی محل بناهای دانشگاهی، مسجد زمستانه و تابستانه و حوزه‌های علوم اسلامی بوده است.
خواجه رشیدالدین در سال 718 هجری و در زمان سلطان ابوسعید ایلخانی کشته و جنازه وی در مقبره‌اش دفن میشود، پس از وی ربع‌رشیدی رو به ویرانی می‌رود.
در دوران صفوی و در سال 1019 هجری قمری (شاه عباس بزرگ) برای جلوگیری از حمله عثمانی یک قلعه از مصالح شنب غازان‌خان (مقبره غازان‌خان) و گورستان‌های تاریخی تبریز و مصالح ربع رشیدی یک قلعه برای حاکم تبریز ساخته میشود. بنایی که امروزه از آن به قلعه رشیدی یاد میشود، همین قلعه دوران صفوی است و تا پیش از کاوش‌های امسال باستان‌شناسان هیچ نشانی از معماری دوره ایلخانی در این محوطه کشف نشده بود.